Szukaj
Close this search box.

Co to są obiady czwartkowe?

co to są obiady czwartkowe

Spis treści

Dzisiaj powiemy sobie, co to są obiady czwartkowe, bo z pewnością zjawisko to zasługuje na bliższe poznanie. I nie tylko dlatego, że cieszą się równie dużą popularnością, co kiedyś. Ale też dlatego, że mają niesamowitą historię. Pierwsze obiady czwartkowe miały miejsce w latach 1770-1777 za panowania Stanisława Augusta Poniatowskiego i z czasem urosły do rangi instytucji. A nawet czegoś w rodzaju rady królewskiej. Zainicjował je Adam Czartoryski, a organizacją zajmował się wspomniany wcześniej król Stanisław. Latem, te spotkania odbywały się zazwyczaj w Łazienkach, a dokładnie w Pałacu na Wodzie. Natomiast zimą spotykano się na Zamku Królewskim. Co ciekawe, głównym celem obiadów czwartkowych nie było ucztowanie samo w sobie i zajadanie się smakołykami, ale rozmawianie na tematy polityczne i kulturalne. Posiłek był tylko pretekstem do rozprawiania o aktualnych wydarzeniach, literaturze, sytuacji w kraju, planowanych reformach.

Obiady czwartkowe kiedyś

Co to są obiady czwartkowe, mniej więcej już wiemy. Zagłębmy się więc w ich szczegóły. Spotkania przy wspólnym stole nazywane również mądrymi obiadami trwały około 4 godzin i kończyły się w momencie, kiedy królowi zostały podane suszone śliwki. Kiedy po nie sięgał był to znak, że jest już zmęczony i tym samym goście powinni się oddalić. Mistrzem kuchni, który dbał o posiłki serwowane podczas obiadów czwartkowych był Paul Tremo.

Znamienici goście u króla Poniatowskiego

Wśród uczestników obiadów czwartkowych znajdowało się wielu ludzi pióra, publicystów, malarzy, rzeźbiarzy oraz działaczy społecznych – jednym słowem sama śmietanka artystyczna i towarzyska. Do grona wybranych należeli m.in. Ignacy Krasicki, Franciszek Bohomolec, Adam Naruszewicz, Józef Wybicki, Andrzej Zamoyski, Franciszek Zabłocki oraz Hugo Kołłątaj.

Nie tylko jedzenie

Obiady czwartkowe miały nie tylko znaczenie kulinarne, ale przede wszystkim artystyczne i to dzięki temu zapisały się na kartach historii polskiej kultury. Podczas spotkań odczytywano najnowsze dzieła literackie, a także organizowano turnieje poetyckie. Doszło nawet do tego, że obiady czwartkowe dorobiły się własnego pisma literackiego. Od 1771 roku ukazywały się Zabawy Przyjemne i Pożyteczne, w których publikowano utwory przedstawiane na obiadach.

Menu słynnych obiadów czwartkowych

Mimo, że uczta przy stole nie była sprawą nadrzędną to jednak dbano o to, aby serwowane gościom potrawy urzekały wyjątkowym smakiem i aromatem. Co najczęściej podawano podczas czwartkowych spotkań? Jako, że król Poniatowski uwielbiał kuchnię francuską to właśnie francuskie przysmaki najczęściej dominowały na stole, choć oczywiście nie brakowało też tradycyjnych dań kuchni polskiej. Obiady zazwyczaj zaczynały się od przystawek z wędlinami w roli głównej. Następnie podawano barszcz czerwony z uszkami, paszteciki, ryby, pieczenie, pikantne marynaty i jarzyny. Często serwowanymi zupami były cebulowa lub rosół z jarząbków. Głównymi daniami były m.in. cietrzewie z buraczkami, głuszce z czerwoną kapustą oraz szczupak w białym winie. Do obiadu serwowano hiszpańskie wina, choć sam król pił jedynie wodę, bo nie chciał dawać przykładu pijaństwa.

współczesne obiady czwartkowe

Obiady czwartkowe dziś

Mimo, że na jakiś czas idea organizowania obiadów czwartkowych upadła, to jednak dziś tego typu spotkania przeżywają swój wielki „come back”. Zadbała o to znana szerokiemu gronu odbiorców marka Philipiak Milano. Czy współczesne spotkania czwartkowe przypominają te za czasów króla Poniatowskiego? Na pewno zamysł jest bardzo podobny. Największe osobistości z życia publicznego spotykają się przy wspólnym stole i dyskutują na temat bieżących spraw. Numerem jeden są jednak dyskusje nie polityczne, a dotyczące promowania zdrowego stylu życia i zdrowego odżywiania. Nic w tym dziwnego, gdyż Philipiak jest prekursorem i można nawet pokusić się o stwierdzenie – ambasadorem zdrowego gotowania. Oferowane przez markę garnki i naczynia pozwalają na przygotowywanie zdrowych potraw bez soli i tłuszczu, za to pełnych witamin, a także naturalnego smaku i aromatu.

Wymiar edukacyjny dzisiejszych obiadów czwartkowych

O ile obiady czwartkowe za czasów króla Poniatowskiego miały wymiar polityczno-kulturalny, o tyle spotkania odbywające się dziś mają przede wszystkim wymiar edukacyjny (sprawdź tu: http://www.obiadyczwartkowe.pl/). Propagują zdrowie opierające się na prawidłowym odżywianiu. Słyną również z pomagania i wspierania akcji charytatywnych. To właśnie dzięki obiadom czwartkowym udało się wesprzeć akcję „Pajacyk” Polskiej Akcji Humanitarnej oraz Fundację Ex Animo działającą na rzecz pacjentów Kliniki Onkologii Centrum Zdrowia Dziecka.

Kto dziś pojawia się na obiadach czwartkowych?

Jak się okazuje, współcześni goście obiadów czwartkowych są równie znamienici, co dawniej. Przede wszystkim są to osobistości ze świata filmu, dziennikarstwa, sportu i kultury. W dużej mierze są to osoby na co dzień promujące zdrowy styl życia. Niektórzy z gości pojawiających się na obiadach czwartkowych należą do Ambasadorów Zdrowej Kuchni Philipiak, skupiającego osoby szczególnie zaangażowane w propagowanie zdrowego stylu życia. Należy do nich m.in. znany kucharz Karol Okrasa, który bardzo chętnie dzieli się swoją wiedzą i doświadczeniami dotyczącymi tego, jak gotować smaczne, oryginalne, a przede wszystkim wartościowe i pożywne dania.

Wśród zaproszonych gości bardzo często spotkać można Agnieszkę Cegielską – znaną prezenterkę pogody, która słynie z miłości do zdrowego gotowania i życia w zgodzie z naturą. Ze znanych pań przy stole można spotkań Julię Pietruchę oraz Karolinę Malinowską. Jest też Monika Mrozowska, chyba najbardziej znana dziś wegetarianka w Polsce, autorka bloga i książek kulinarnych, a także aktywna uczestniczka wielu warsztatów i spotkań kulinarnych. W spotkaniach uczestniczy też aktorka Małgorzata Foremniak – była ambasadorka Dobrej Woli UNICEF.

Królewskie menu

Współczesne spotkania czwartkowe, podobnie jak kiedyś, odbywają się przy starannie zaplanowanym menu. Na stole goszczą tradycyjne, ale wykwintne potrawy jak np. śledź marynowany w czerwonej cebuli, barszcz z kurek z pulpetami drobiowymi, udziec cielęcy w cytrusach czy pieczona kaczka z jabłkiem.