Trądzik różowaty (łac. rosacea) to przewlekła, zapalna choroba skóry, która dotyka głównie obszarów twarzy, takich jak policzki, nos, czoło i broda. Choć w początkowych stadiach objawia się jedynie zaczerwienieniem skóry, z czasem może prowadzić do bardziej uciążliwych symptomów, takich jak wypryski, widoczne naczynia krwionośne czy nawet zmiany w strukturze skóry. Trądzik różowaty dotyka przede wszystkim dorosłych, zazwyczaj po 30. roku życia, choć czasem objawy pojawiają się wcześniej. Choroba ta jest często mylona z klasycznym trądzikiem młodzieńczym, jednak różni się od niego zarówno przyczynami, jak i przebiegiem.
Genetyka i czynniki dziedziczne
Jednym z kluczowych czynników wpływających na rozwój trądziku różowatego są predyspozycje genetyczne. Osoby, które mają w rodzinie przypadki tej choroby, są bardziej narażone na jej wystąpienie. Badania wykazały, że istnieje silny związek między dziedziczeniem a rozwojem trądziku różowatego, co oznacza, że geny odgrywają istotną rolę w jego pojawieniu się. Nie zidentyfikowano jeszcze konkretnego genu odpowiedzialnego za tę chorobę, jednak u wielu osób można zaobserwować rodzinne występowanie schorzenia, zwłaszcza w krajach północnej Europy, takich jak Irlandia, Wielka Brytania czy kraje skandynawskie.
Oprócz genów, do ryzyka przyczynia się także typ skóry. Osoby o jasnej karnacji, delikatnej skórze i skłonności do rumienia są bardziej podatne na trądzik różowaty. Charakterystyczne zaczerwienienie jest bowiem efektem rozszerzonych naczyń krwionośnych, które są bardziej widoczne na cienkiej, jasnej skórze.
Czynniki środowiskowe i styl życia
Kolejnym istotnym aspektem w rozwoju trądziku różowatego są czynniki zewnętrzne i związane z codziennym stylem życia. Duże znaczenie mają czynniki klimatyczne, takie jak długotrwała ekspozycja na promienie słoneczne, ekstremalne temperatury (zarówno zbyt wysokie, jak i zbyt niskie), wiatr czy wilgotność powietrza. Ekspozycja na słońce jest jednym z najczęściej wskazywanych wyzwalaczy objawów trądziku różowatego. Promieniowanie UV powoduje nie tylko uszkodzenia komórek skóry, ale także prowadzi do rozszerzenia naczyń krwionośnych, co nasila zaczerwienienia i stany zapalne.
Kolejnym czynnikiem, który może pogarszać stan skóry, są nagłe zmiany temperatury, np. przejście z ciepłego pomieszczenia na mroźne powietrze. Długotrwałe przebywanie w klimatyzowanych pomieszczeniach czy częste korzystanie z sauny również mogą prowadzić do nasilenia objawów.
Również dieta odgrywa kluczową rolę w kontrolowaniu objawów trądziku różowatego. Niektóre pokarmy mogą wywoływać nasilenie zmian skórnych. Wśród najczęściej wskazywanych produktów zaostrzających objawy znajdują się: alkohol (szczególnie czerwone wino), pikantne potrawy, gorące napoje oraz produkty bogate w histaminę (np. sery dojrzewające, niektóre owoce czy kiszonki). Z kolei dieta bogata w antyoksydanty, witaminy i składniki mineralne może pomóc w złagodzeniu stanów zapalnych i poprawie kondycji skóry.
