Chyba większość zna to uczucie, kiedy dzwoni rano budzik, a my czujemy wtedy dezorientację i otumanienie. Jedyna myśl, która pojawia się po nagłym przebudzeniu to: „jak nie napiję się zaraz kawy, to padnę z powrotem na łóżko”. Jeśli śpisz odpowiednią ilość godzin, a nadal poranne wstawanie sprawia ci kłopot, być może u źródła problemu tkwią zaburzenia snu?
Poznaj fazy snu
Sen dzieli się na dwie fazy: NREM oraz REM. W pierwszej fazie można wyróżnić pięć stadiów. W pierwszym bodźce z zewnątrz przestają docierać do mózgu. Pojawiają się wówczas wolne ruchy gałek ocznych. Dla drugiego stadium charakterystyczny jest brak reakcji na bodźce zewnętrzne, a gałki oczne przestają się ruszać. W tym punkcie nie wiemy co się dzieje wokół nas, ale dosyć łatwo o przebudzenie. Stadium trzecie oznacza fale delta, czyli wstęp do snu głębokiego. W stadium czwartym pojawiają się obrazy, mogą wystąpić ruchy ciała, a nawet lunatykowanie. Ostatnie stadium łączy się z kolejną fazą snu – REM.
Natomiast faza REM charakteryzuje się szybkimi ruchami gałek ocznych. Następuje wówczas rozluźnienie mięśni i zaczynamy śnić. Warto podkreślić, że przejście z fazy NREM do REM wynosi około 60 minut.
Najczęściej spotykane zaburzenia fazy snu oraz ich konsekwencje
Zaburzenia fazy snu mogą mieć różne przyczyny: od fizjologicznych po środowiskowe. Na jakość snu wpływa w oczywisty sposób tryb życia. U ludzi starszych zazwyczaj występuje zespół przyspieszonej fazy snu, czyli niezgodność rytmu dobowego z rytmem snu. Na taką dolegliwość cierpią też ludzie, którzy zbyt wcześnie chodzą spać. Zespół opóźnionej fazy snu to odwrotność pierwszego przypadku. W tej sytuacji sen następuje bardzo późno, a przebudzenie pomiędzy 10 a 13. Ponadto można wyróżnić zespół nagłej zmiany strefy czasowej (tak zwany jet leg). Ta przypadłość dotyka ludzi, którzy przenoszą się pomiędzy strefami czasowymi. Podstawowym symptomem jest zmęczenie, problemy z koncentracją, bóle głowy, a także zaburzenia w zakresie funkcjonowania układu pokarmowego.
Nieprawidłowa jakość snu ma bardzo duży wpływ na jakość ludzkiego życia. W dalszej perspektywie czekają nas takie przypadłości, jak: bezsenność, lęki nocne czy koszmary senne. W taki sposób bardzo łatwo można zatracić równowagę w życiu zawodowym oraz prywatnym. Zaburzenia snu powodują kłopoty z układem immunologicznym, a co za tym idzie – większą ekspozycję organizmu na stres. Dlatego też warto zadbać o odpowiednią higienę snu.
Jak spać dobrze?
Istnieje wiele różnych sposobów, dzięki którym poprawimy higienę snu. Staraj się przede wszystkim o zachowanie stałych pór zasypiania i wstawania. Odżywiaj się zdrowo i regularnie. Lepszy sen mają ludzie, którzy żyją aktywnie i przed snem stosują techniki wyciszające, medytacyjne i relaksacyjne. W naszej sypialni nie może być za gorąco. Najbardziej optymalna temperatura dla snu to 18 stopni Celsjusza. Następna zasada właściwej higieny snu to cisza. Nie oglądaj w łóżku telewizji i nie czytaj książek. Wprowadzając kilka tych zasad do naszej codzienności, znacznie możemy poprawić jakość naszego życia.
